Zülfü Livaneli, Türk özgün müzik sanatçısı, politikacı, yazar ve yönetmendir. Tam adı Ömer Zülfü Livanelioğlu’dur. 20 Haziran 1946'da Konya-Ilgın’da doğmuştur. Aslen Artvin Yusufelilidir. Ankara Maarif Koleji(ted) mezunudur. Zülfü Livanelioğlu bağlama çalmayı teyzesi Nazmiye (Türeli) Yücel'in eşi olan eniştesi Turhan Yücel'den Ilgında yaşadığı yıllarda ve yaz tatillerinde öğrendiğinde, eniştesi Turhan bey'in hayatını değiştirecek bir sermayeyi kendisine hediye ettiğinden haberi yoktu.
Zülfü Livaneli, müziği ile birçok ulusal ve uluslararası ödül aldı ve eserleri Joan Baez, Maria Farandouri, Maria del Mar Bonet, Leman Sam gibi onlarca yerli ve yabancı sanatçı tarafından yorumlandı. Kültür, sanat ve politika alanında Türkiye’nin önemli isimlerinden birisi olan sanatçı, sanat yaşamı boyunca 300'e yakın besteye ve 30 film müziğine imzasını attı.
Türkiye'den ansızın ayrılarak İsveç'e sürgün yıllarında bulaşıkçıklık dahil muhtelif işlerde çalışan Livaneli'nin en büyük arzusu bir gün Türkan Şoray ile tanışabilmek ve o zaman Türkiye'de suçlanan kişilerin uğrak yeri haline gelen İsveç'te bulunan ünlü yazar, gazeteci veya şairlerle karşılaşabilmekti.
Bugüne kadar üç uzun metrajlı film yönetti: "Yer Demir Gök Bakır", "Sis" ve "Şahmaran". Valencia Film Festivali'nde "Altın Palmiye" ve 1989'da Montpelier Film Festivali'nde "Altın Antigone" ödülüne layık görüldü. "Sis", "En iyi Avrupa Film Ödülü"ne aday gösterildi. Sanatçının filmleri Türkiye, ABD, Fransa, Almanya, İsviçre, ve Japonya'da gösterime girdi ve BBC, WDR, İspanya, Kanada ve Japon televizyonları gibi birçok televizyon şirketine satıldı.
Ekim 1986'da Cengiz Aytmatov'un daveti üzerine Federico Major, Yaşar Kemal, Arthur Miller ve diğer ünlü sanatçı ve düşünürlerin katıldığı Kırgızistan ve daha sonra Wengen, Granada ve Mexico City'de toplanan Issyk - Kul Forumu'nda yer aldı.
Livaneli, Elia Kazan, Jack Lang, Vanessa Redgrave, Arthur Miller, Mikhail Gorbaçov gibi ünlü kişilerle birlikte dünya kültürünün ilerlemesi ve dünya sanatlarının gelişmesine katkıda bulunmak üzere çalışmalarda bulundu.
1996 yılında Paris’te merkezi bulunan UNESCO (Birleşmiş Milletlerin Eğitim Kültür Bilim Kurulu) tarafından büyükelçilik verilen sanatçı Livaneli, 1978 yılında yaptığı "Nazım Türküsü" adlı albümde Nazım Hikmet'in şiirlerinden bestelediği şarkıları bir araya getirdi.
"Arafatta bir çocuk", "Geçmişten Geleceğe Türküler", "Sis", "Orta Zekalılar Cenneti", "Diktatör ile Palyaço", "Sosyalizm öldü mü", "Engereğin Gözündeki Kamaşma" ve "Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm" ve "Mutluluk" ve Leyla'nın Evi kitaplarının yazarı olan Livaneli, hâlen Vatan Gazetesi'nde köşe yazarlığına devam etmektedir. Sanatçı uluslararası kültür çevrelerinde tanınmakta ve saygı görmektedir.
Ömer Zülfü Livaneli Ülker Hanım'la evlidir ve bir kızı vardır. Kızı Aylin Livaneli eğitimi ve yaptığı pek çok işten sonra müzik ile ilgilenmiş. 5 albüme imza atmıştır. Müziğe ara veren Aylin Livaneli şuan yurt dışında ekonomi üzerine eğitim almaktadır.Yayınlanmış 3 kitabı bulunmaktadır. Livaneli vejeteryandir.
19 Mayıs 1997 tarihinde, Ankara Hipodrom meydanında verdiği konsere 500.000 kişinin katıldığı rivayet edilmektedir.
ÖDÜLLERİ:
Theodorakis ödülü - Temmuz 2006
Soranos Dostluk Ödülü - Ekim 2005
En İyi Film Müziği - Sürü-1978 - Sinema Yazarları Derneği (SİYAD)
En İyi Film Müziği - Yılanı Öldürseler -1982- Ankara Sanat Evi
Yılın Plağı Ödülü, Yunanistan - Maria Faranduri Livaneli Söylüyor -1982
Cannes Film Festivali Altın Palmiye Ödülü - Film Müziği-Yol -1982
Alman Plak Eleştirmenleri Derneği Yılın Plağı Ödülü - Maria Faranduri Livaneli Söylüyor -1993
Edison Ödülü, Hollanda - Maria Faranduri Livaneli Söylüyor -1983
Altın Plak Ödülü - Livaneli-Theodorakis- Güneş Topla Benim İçin -1986
Yılın Müzisyeni, Türkiye - 1984 Nokta Dergisi- Doruktakiler
Cannes Film Festivali - 1987 Özgün Bir Bakış
En İyi Yabancı Film Ödülü-San Sebastian Film Festivali, İspanya - Yer Demir Gök Bakır -1987
'Hıristiyan Sinema Örgütü -OCIC'
Köln Foto Kino Fuarı, B. Almanya - 1987 'Altın Kamera' (Jurgen Jurges)
En İyi Film Yönetmeni, Türkiye - 1989 Nokta Dergisi- Doruktakiler
Montpellier Festivali Altın Antigone Birincilik Ödülü - 1989 Sis
Valencia Altın Palmiye Birincilik Ödülü - Sis- 1989 En İyi Yönetmen Ödülü
Avrupa Film Akademisi En İyi Film Adaylığı - 1989 Sis
Fransız Eleştirmenlerince Avrupa'nın En İyi On Filminden biri - 1989 Sis
En İyi İkinci Film Ödülü - 1989 Antalya Film Festivali-Sis
Abdi İpekçi Ödülü - 1996
Abdi İpekçi Ödülü - 1997
Balkan Edebiyat Ödülü, Türkiye, 1997 Engereğin Gözündeki Kamaşma
Premio Luigi Tenco Uluslararası Besteci Ödülü, San Remo, İtalya - 1999
37. Antalya Altın Portakal Film Festivali Yaşam Boyu Onur Ödülü - 1999
Yunus Nadi Roman Ödülü, Türkiye - 2001 Bir Kedi Bir Adam Bir Ölüm
ALBÜMLERİ:
1973-Chants Revolutionnaires Turcs
1975-Eşkiya Dünyaya Hükümdar Olmaz
1977-Merhaba
1978-Nazım Türküsü
1978-Otobüs(Sdt.)
1979-Alamanya Beyleri
1979-Atlının Türküsü
1980-Günlerimiz
1980-İnce Memet Türküsü
1982-Livaneli Söylüyor
1983-Yol (Sdt.)
1983-Eine Auswahl
1983-Ada
1984-İstanbul Konseri
1985-Güneş Topla Benim İçin
1986-Zor Yıllar
1987-Gökyüzü Herkesindir
1988-Film Müzikleri
1990-Crossroads
1993-Saat 4 Yoksun
1995-Neylersin
1996-Janus
1996-Yangın Yeri
1997-Livaneli & Theodorakis: Birlikte
1999-London Symphony Orch. Plays Livaneli
1999-Unutulmayanlar
2002-Nazım Türküsü (yeniden basıldı)